Ayrık otu nedir zararları ve mücadele yöntemleri

İnatçı bir düşman olan ayrık otunun, birçok bitkiyi baskı altında tutan birkaç metre uzunluğunda olan köksapları gelişir. Onun uzak durmasını sağlamak için elinize çift saplı bel tırmığı alıp… sabırlı olun !

Belirtiler

Sivri uçlu yayılıcı köksapları patatesin içinden geçip delmeyi becerir ! Üç yıllık bir çayırı alt üst ederek, sadece bir metre karenin altından, 495 metre uzunluğunda olan ve yaklaşık 25 000 tomurcuğa sahip en az 3 kilo köksap çıkabilir ! Bahçıvanların korkulu rüyası olan Ayrık otu, tamamen kurtulması güç olan ve dolayısıyla uzak durması gereken inatçı bir düşmandır. Hatta kimyasal maddeler bile bunun üstesinden gelememekte. Köklerin birbirine dolaşması birçok bitki ile sıkı rekabet eder, özellikle gruplar halinde çok yıllık bitki ve küçük meyveleri baskı altında tutar; toprağı tamamen işlemek mümkün olmadığından. Halbuki bu "lanet bitkinin" çayırda önemli yeri vardır. Eğimli arazide aşınmayı önler ve özellikle koyunlar için mükemmel bir yem oluşturur.
Künye

Ayrık otu latince isimleriyle (Elytrigia repens veya Agropyron repens ), bugün Poceae (çayır otları) diye adlandırılan buğdaygiller büyük familyasına ait çok yıllık otsu bir bitkidir. Ona benzeyen birçok kuzeni vardır, fakat aralarında en yaygın olanı Ayrık otudur. Çok uzun süredir doğal tedavi yöntemlerinde kullanınan köksapları, çay veya kaynatma olarak içildiğinde idrar söktürücüdür.
Yaşama biçimi

Çevreye uyum sağlama bakımından iyi bir örnek teşkil eden Ayrık otu, ekili topraklarda köksapları vasıtasıyla çoğalmayı ve çayırlarda tohum oluşturmayı tercih etmekte.

Köksaplarının olağanüstü dayanıklılığı şaşırtıcıdır : bir mevsimde, her yönde orijinal bitkiden 1,50 metre kadar yayılarak tomurcuk sayısı 30 ilâ 60 kez kadar çoğalır. Tomurcukların en büyük kısmı uyur halde kalır. Ancak, her biri aktif hale gelebilir : birkaç santimlik ufacık kök parçası yeni bir bitkinin yetişmesi için yeterli. Bu nedenle Ayrık otu istilasına maruz kalan bir arazide motorlu çapa ya da freze gibi rotatif makina kullanılmaması önerilir. Tohumlar yoluyla çoğalma o kadar tehlikeli olmasa da yine de göz ardı edilmemeli. Ayrık otu fidesinin ana gövdesinde yaklaşık 25 tohum oluşur; bunlar henüz tamamen olgunlaşmadan (Ağustos cıvarında) yere düşmüş olsa dahi çimlenebilirler.

Bu tohumlar çimlenme güçlerini dört yıl kadar muhafaza ederler ancak 10 cm derinlikte toprağa gömüldüğünde etkisiz hale gelirler.
Ayrık Otuyla Mücadele yöntemleri

Mucize yöntemler beklemeyin, maalesef bulunmamakta !

Yabancı ot mücadelesinde yakma yönteminden hiçbir şey beklemeyin : yeni sapların oluşmaşını teşvik eder.

Tek çözüm : üzerinde sebze yetiştireceğiniz ekim alanlarındaki köksapları kökünden sökün. Sonbahar veya ilkbaharın başında, dört dişli dirgen ile ya da daha iyisi çift saplı bel kullanarak yapacağınız gayret isteyen bir sportif faaliyet. Bu son aletle, toprak çok kuru ya da çok nemli değilse, onu alt üst etmeden köksapların rahatlıkla yüzeye doğru çıkmasını sağlayabilirsiniz. Bütün kezekleri iyi kırmak ve kök bırakmak amacıyla 4 ila 5 dişli tırmık ile ile ikinci bir kez üzerinden geçmeyi unutmayın. Uzun süren ve yorucu olan kaçınılmaz bir işlemdir bu. Köksapları sakın komposta eklemeyin : onları ya açık havada kurutun ya da kalın siyah plastik torbanın içinde çürümesini bekleyin. Ayrık otlarıyla dolu bir alanı fazla zahmet etmeden temizlemek için, üzerini bir hatta iki sezon boyunca yerinde kalması gereken ışıkgeçirmez bir polietilen örtü ile kaplayın.

Bundan sonra yeni istilaları önlemek için elden geleni yapmak gerek. Kara buğday (yaz aylarında yetişir) veya çavdar (kış aylarında fiğ ile birlikte yetişir) gibi temizleyici bir yeşil gübre öngörün. Özellikle yakın bölgelerden gelen köksaplar vasıtasıyla bitkilerin yayılmasını önlemek gerekecektir : patika yolu, çayır, meyve bahçesi... İstila tehlikesi yüksek ise, kenarları aşılamaz engel haline dönüştürebilirsiniz : Boşluk bırakmadan ve toprağın seviyesi eskisine göre 30 cm daha alçak gelecek şekilde kenarlara ya bordür döşenir ya da köklere karşı kalın jeotekstil keçe serilir.

Meselâ 5 cm kalınlığında çam ağacı kabuğu ya da öğütülmüş ağaç parçaları ile kaplanırsa, patika yolları Ayrık otunun gelişmesine karşı iyi bir engel oluşturabilir. Ancak etrafta eğer Ayrık otu bulunuyorsa, bahçeniz her yıl baharda kuşatılmış bir kaleye benzememesi için bu otları yakından kontrol etmek gerekecektir.

http://www.agacnet.com/node/72

Konular